Ο Θείος Βάνιας είναι μια περίπλοκη ιλαροτραγωδία ανεκπλήρωτων ερώτων, αφοσίωσης στη γη κι επαρχιακής ανίας, όπου οι εξαίρετα από το συγγραφέα δοσμένοι χαρακτήρες δημιουργούν από μόνη τους την έντονη εσωτερική δράση. Όπως και στα άλλα του έργα ο Τσέχωφ διαλέγει μια ομάδα ανθρώπων και τους ακινητοποιεί στατικά. Οι κεντρικοί ήρωες, ο θείος Βάνιας και η ανιψιά του Σόνια, μαραζώνουν σε μια επαναλαμβανόμενη μίζερη ρουτίνα στην εξοχή έχοντας σαν μοναδικό σκοπό στη ζωή τους την οικονομική ενίσχυση του πρωτευουσιάνου συγγενή τους, ενός ξιπασμένου πανεπιστημιακού δασκάλου.