Τον πρωταγωνιστή του ΚΘΒΕ Γιώργο Κολοβό φιλοξένησαν στην εκπομπή τους «Μικρός Μεγάλος Κόσμος» του 102 Fm η Χρύσα Νάνου και η Φωτεινή Στεφανοπούλου, με αφορμή το ανέβασμα του Μαριβώ από το ΚΘΒΕ σε σκηνοθεσία Βασίλη Παπαβασιλείου.
Ακούστε την συνέντευξη
«Δεύτερη Έκπληξη του Έρωτα» και στο Βασιλικό Θέατρο τον συναντούμε ως Λουμπέν Τετάρτη και Κυριακή στις 7 το απόγευμα, και κάθε Πέμπτη – Σάββατο στις 9.
- Χτυπάει και δεύτερη φορά ο έρωτας; Δεν είναι άπαξ αυτά;
Και δεύτερη και τρίτη...
- Παρήγορο αυτό. Μπαίνουμε στα βαθιά λοιπόν κ. Κολοβέ, με ένα έργο που μιλάει για όλα.. τον έρωτα, την φιλία, τις ψεύτικες σχέσεις. Τί από όλα συμβαίνει αλήθεια εδώ;
Όπως και στα περισσότερα έργα του Μαριβώ, πρωταγωνιστής είναι ο έρωτας. Οπότε και σ’ αυτό το έργο πρωταγωνιστές είναι υψηλά ιστάμενοι Γάλλοι, οι οποίοι για τους δικούς τους λόγους έχουν αρνηθεί τον έρωτα και δεν θα τον πλησιάσουν ποτέ ξανά. Αλλά...
- Ποτέ μην πεις ποτέ…
Αλλά ερωτεύονται μεταξύ τους. Και όσο κι αν προσπαθούν να το αρνηθούν γιατί είναι δυο κόσμοι που συγκρούονται, από τη μία ο γαλλικός με την Μαρκησία και τον Ιππότη που μιλάνε για τον έρωτά τους, αλλά ποτέ δεν το λένε ξεκάθαρα.. και απ’ την άλλη οι Ιταλοί, που είναι ο Ορτένσιος που διαβάζει στην κυρία, οι δυο υπηρέτες και ο κόμης. Πιο ιταλικό το παίξιμό τους, είναι πιο «πελαγίσιοι», όχι «λιμανίσιοι» όπως λέει και ο Βασίλης Παπαβασιλείου. Οι Ιταλοί λοιπόν ερωτεύονται γρήγορα, κάνουν χαζομαρούλες και οι δύο κόσμοι συγκρούονται μεταξύ τους πάντα με κοινό παρονομαστή τον έρωτα.
- Το χρονικό πλαίσιο του έργου είναι πριν την Γαλλική Επανάσταση;
Το 1727 γράφτηκε. Υπήρξε πρώτα η «Έκπληξη του Έρωτα», δηλαδή το πρώτο έργο του Μαριβώ που γράφτηκε πέντε έξι χρόνια νωρίτερα.
- Είναι εξάλλου μέσα στο πεδίο του συγγραφέα και μέσα στα μοτίβα του που έχουν σχέση και με το ροκοκό. Ο λόγος και το πλαίσιο των έργων του είναι εντελώς ροκοκό.
Έχει το υπέροχο «μαριβωντάζ» η γραφή του. Είναι ο τρόπος που ο ίδιος διαμορφώνει την γλώσσα. Ο Ανδρέας Στάικος έδωσε μια ωραία εξήγηση για την τεχνική αυτή, που ενστερνίζεται και ο Παπαβασιλείου, ότι δηλαδή μαριβωντάζ είναι ο πιο εύκολος τρόπος να πεις τα πιο δύσκολα πράγματα ή ο πιο δύσκολος τρόπος να πεις τα πιο εύκολα πράγματα πάνω στη σκηνή. Πέραν δηλαδή του να μαλώσεις με τον άλλον με έναν τρόπο που να μην φαίνεται είναι και αυτό.
- Ένας διαρκής αγώνας με τις λέξεις. Πόσο εύκολο είναι να αποδίδεις ένα έργο που εδράζεται σε λέξεις, σε άλλη γλώσσα από την αρχική γραφή του; Η μετάφραση εδώ είναι του Βασίλη Παπαβασιλείου. Το βρίσκετε δύσκολο να αποδοθεί ο λόγος αυτός;
Ναι, γιατί κινείται ο λόγος. Δύσκολο όχι απαραίτητα, δεν το βρίσκω, αλλά είναι προκλητικό. Δηλαδή δεν πρέπει να το παίξεις, πρέπει να το πεις για να μπορέσει να βγει το έργο. Ωστόσο, η καρδιά του λόγου είναι τόσο συγκεκριμένη, που μας διευκολύνει. Είναι ένα έργο λόγου και πρέπει να προσέχουμε πολύ στην απόδοσή του. Ο λόγος είναι που κινείται, εμείς δεν πολύ-κινούμαστε, η δράση προέρχεται από τις λέξεις. Δεν είναι ένα έργο ρεαλισμού, είναι ένα έργο λόγου καθαρά κι αυτό είναι το ευχάριστο, η σύγκρουση των δύο κόσμων.
Το γρήγορο, το χιουμοριστικό της ζωής, με το πιο βαρύ των μεγάλων της διανόησης. Το είχε γράψει αυτό το έργο μάλιστα, για μια διάσημη πρωταγωνίστρια της εποχής, την περίφημη Ανδριανή. Ήταν του Γαλλικού μεν θιάσου, αλλά με φρέσκιες ιδέες. Μια προσωπικότητα πολύ διάσημη στα χρόνια της. Τα περισσότερα έργα του ο Μαριβώ τα έγραψε για τον ιταλικό θίασο. Επί συνόλου 37 κωμωδιών, οι 25 προορίζονταν για τον ιταλικό θίασο. Γιατί αγαπούσε τους Ιταλούς.
Και αν διακρίνω από τα κωμικά στοιχεία, είναι κοντύτερα στην ιταλική κουλτούρα η ιδιοσυγκρασία του.
Τους λάτρευε. Δύο ήταν οι θίασοι τότε: ο γαλλικός και ο ιταλικός. Ανάλογα με τον βασιλιά άλλοτε υποτιμούνταν μόνο οι Γάλλοι άλλοτε και οι δύο. Ο Μαριβώ έπεσε σε μια περίοδο που η βασιλεία πέφτει κι έτσι είναι λίγο πιο ευνοϊκή η συνθήκη για τον ιταλικό θίασο.
- Ποιος είναι ο ήρωας Λουμπέν που υποδύεστε;
Είναι ο υπηρέτης του ιππότη που σχεδόν δεν έχει προσωπικότητα και δανείζεται την προσωπικότητα του αφεντικού του ανάλογα με αυτά που συμβαίνουν. Αφελής Ιταλός, είναι αρλεκίνος και αγαπά την άλλη υπηρέτρια. Είναι χαζούλης, δεν σκέφτεται, απλά δρα. Είναι ερωτευμένος και είναι φυσικά φουλ ιταλικό το παίξιμό του.
- Ένας έρωτας παράλληλα με έναν άλλο έρωτα λοιπόν, που οι εξελίξεις μπλέκουν με έναν τρόπο. Οι εξελίξεις μπλέκουν η μία με την άλλη.
Και οι δύο ιστορίες συμβαίνουν μαζί, απλά οι Γάλλοι λένε «όχι-όχι», «δεν πρέπει», ενώ εμείς από την πρώτη κιόλας σελίδα του έργου τα έχουμε βρει και μέλημά μας είναι να επιχειρήσουμε να τα βρουν και ο Ιππότης με την Μαρκησία. Ζητούμενό μας είναι πώς θα τους κάνουμε να ερωτευτούν για να μπορέσουμε να παντρευτούμε κι εμείς.. Κι αυτό δημιουργεί σωρεία παρεξηγήσεων που μόνο καλό δεν φέρνουν στους πρωταγωνιστές.. Αν και στο τέλος, ευτυχώς φέρνουν.
- Από εκεί προκύπτει και το γέλιο;
Από την παρεξήγηση απ’ τον λόγο δεν είναι πάντως το στοιχείο της μπαλαφάρας η κωμωδία του Μαριβώ. Το αστείο προκύπτει από την κριτική για τους αριστοκράτες, προκύπτει από την παρεξήγηση «αγαπάω και δεν θέλω να το πω»… είναι όντως ένα ιδιότυπο χιούμορ που θέλει να το προσεγγίσεις με μεγάλη προσοχή.
- Η σκηνοθετική προσέγγιση του Βασίλη Παπαβασιλείου;
Είναι ο πέμπτος Μαριβώ που κάνει και ο δεύτερος στη Θεσσαλονίκη, αν δεν κάνω λάθος. Ο Βασίλης Παπαβασιλείου είναι ένας μάστερ, ένας δάσκαλος του είδους. Το ξέρει το αγαπά το ξέρει πολύ καλά και σχεδόν κάθε λεπτό μαζί του ήταν μαθητεία.
- Χρόνια καλλιτεχνικός διευθυντής του ΚΘΒΕ και σκηνοθέτης των ηθοποιών, όπως τον χαρακτηρίζουν.
Τους αγαπάει πάρα πολύ τους ηθοποιούς και φαίνεται. Αφήνει τεράστια ελευθερία, σ' αφήνει να κάνεις ότι θέλεις και μετά έρχεται ο ίδιος να το μαζέψει. Είναι σαν παιδί, πρόσφατα έκλεισε και πενήντα χρόνια στο θέατρο.
- Ξεκινήσατε (τις παραστάσεις);
Ναι την προηγούμενη Παρασκευή…
- Σε μια δύσκολη εποχή για να πούμε την αλήθεια. Νιώσαμε ωστόσο ότι ο κόσμος θέλει να γυρίσει στις σκηνές να δει θέατρο δια ζώσης, αλλά υπάρχει μια ανησυχία.
Τα πρόσωπα ναι είναι λίγο διαφορετικά και εμείς παρατηρούμε μια αλλαγή στο θέατρο. Όπως άλλαξε η κοινωνία ολόκληρη άλλαξε και το θέατρο. Δεν έχει κάτσει ακόμη η σκόνη του κορονοϊού. Μπαίνουμε σε μια νέα εποχή.
Ο κόσμος θέλει να έρθει αλλά δεν έχουμε ακόμη βγει σε μια ελευθερία και είναι λογικό ότι θα περάσει καιρός μέχρι να γίνει αυτό. Κάνουμε υπομονή, εμείς αυτό μπορούμε να κάνουμε, να αναμένουμε με στωικότητα, θα δούμε.
- Πως το ζήσατε αυτό το διάστημα της αναγκαστικής απομάκρυνσης; Περάσαμε καραντίνες, τα θέατρα έκλεισαν..
Με σκέψη και ανησυχία όπως και ο περισσότερος κόσμος γιατί σ’ αυτές τις εποχές αντιλαμβάνεται ότι πρέπει να τελειώσει η καταιγίδα πρώτα για να μπορέσει και το ίδιο το θέατρο να μιλήσει γι’ αυτό. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε όπως και πριν τον κορονοϊό, είμαστε ακόμα στην αλλαγή της κατάστασης, είμαστε λίγο με την ψυχή στο στόμα, δεν ξέρουμε τί και πώς..
Σύνταξη - Επιμέλεια: Χρύσα Σάμου