«Όρνιθες» στο ΚΘΒΕ.. και ένας Δημήτρης Διακοσάββας «τυφώνας»
Τι κι αν δεν είχε φτερά ο ρόλος του..
Μας πήρε και μας απογείωσε πέρσι.. με το μπρίο ενός σαρωτικού χαρακτήρα και δεύτερη κουβέντα δεν σήκωσε...
Τον συναντώ προ ημερών, στις πρόβες που λαμβάνουν χώρα στην Μονή Λαζαριστών..
Και αυθόρμητα του δηλώνω πως αυτήν την ευφορία που πέρσι μου χάρισε, φέτος έχω μεγαλύτερη ανάγκη να την ζήσω.
Μάλλον τους «Όρνιθες» τους έχουμε περισσότερη ανάγκη εμείς οι θεατές, παρά εσείς οι ηθοποιοί κι οι συντελεστές, του λέω... Είναι το αλληγορικό «πέταγμα» που παραπέμπει στην αποτίναξη των κακώς κειμένων ενός ολόκληρου έτους και μιας ζωής που δεν ζήσαμε...
Είναι το πέταγμα για την Νεφελοκοκκυγία... την ιδανική πολιτεία που πρέπει εκ του μηδενός να ονειρευτούμε παρέα με τον Αριστοφάνη και να ορίσουμε απ' αρχής, μου αντιτείνει.
Σε μία νέα Πολιτεία, αλλιώτικη, καινούρια εναποθέτουμε ελπίδα.
Την ονειρεύονται όσοι ψάχνουν να την βρουν, αποζητούν το διαφορετικό, ρωτάνε τον Έποπα «πως είστε εσείς εδώ»;
Είναι απογοητευμένοι απ’ όσα έχουν φτιάξει να ζήσουν. Εγκλωβισμένοι.
Μας μοιάζει σήμερα όλο αυτό. Σήμερα που η αναθεώρηση των πάντων είναι διάχυτη. Σήμερα που ο τρόπος ζωής βρίσκεται στο μικροσκόπιο, ειδικά μετά την καραντίνα και όσα περάσαμε που μας έβαλαν να θέτουμε υπό αναίρεση τα πάντα.
Ζούμε υπό αναίρεση ανθρώπων, καταστάσεων, πραγμάτων. Και καλούμαστε να θεμελιώσουμε απ’ αρχής με τον προσωπικό μας πόθο τα περιβάλλοντα που θα μας ικανοποιούν να τα διαβιούμε.
Ταιριάζει το «εδώ και τώρα» που περνούμε στο μήνυμα του έργου. Ταιριάζουν οι «Όρνιθες» σε αυτό που ονειρευόμαστε και θέλουμε.
- Τί θα ιεραρχούσες απ’ αυτά που μας λείπουν να ξεκινούμε να χτίζουμε;
Ελευθερία εν αρχή. Σήμερα παρά ποτέ αναγκαία συνθήκη. Από εκεί που την θεωρούσαμε δεδομένη, βρεθήκαμε να νοιώθουμε ανελεύθεροι. Ακολουθούν η ισονομία, η ισότητα, όλες οι αξίες με πρώτο συνθετικό το «ανεξ» (βλέπε ανεξαρτησία), η αποδοχή της διαφορετικότητας, ο σεβασμός στον πλησίον απ’ όπου κι αν προέρχεται, όποιο χρώμα ή ιδιότητα κι αν κουβαλά…
Έχει ανάγκη ο σύγχρονος κόσμος να θέσει εκ νέου και βάσεις και όρια. Οι εποχές αλλάζουν, νέες συνθήκες βγαίνουν στο προσκήνιο κι όπως μεταλλάσσεται ο κόσμος οφείλει κι η κοινωνία να ακολουθεί, να επαναπροσδιορίζεται και να αναπροσαρμόζεται. Αυτό θα βελτιώσει ποιότητες ζωής και θα επιτύχει και την αυτοβελτίωση του καθενός μας. Διαφορετικά εσωτερικοί τριγμοί και συγκρούσεις είναι ικανοί να συνθλίψουν το οικοδόμημά μας.
- Ο ρόλος σου πάντως στους «Όρνιθες» δονεί, εγείρει, συμπαρασύρει… σ’ αυτό το άπλωμα της καλής διάθεσης που όταν μπορούμε να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, να τα βγάλουμε πασαρέλα, να τα διαδηλώσουμε με πίστη και επιμονή μας δίδουν.
Το δικό μου κομμάτι, αν και μικρό σε διάρκεια, είναι ένα κομμάτι ελευθερίας. Δεν με ενδιαφέρει αν ακουμπά το σύνολο, όμως χαίρομαι που άγγιξε ένα μεγάλο μέρος κοινού. Ποτέ δε πρέπει να υποτιμούμε τα ποσοστά.
Αν το καλοσκεφτείς όλοι ποσοστά είμαστε, οπότε αυτό το κομμάτι μας επιτρέπει ένα άνοιγμα, μια προοπτική. Δείχνει δρόμο. Δεν κάθισα να μαγειρέψω το πώς θα βγει ο ρόλος. Ούτε καν στις πρόβες. Δεν είχα δεύτερες σκέψεις. Δεν ήρθε ο σκηνοθέτης να μου υποδείξει πώς θα παίξω. Μου είπε αυτός είναι ρόλος χτίσε τον. Και τον δούλεψα χωρίς ίχνος διάθεσης κοροϊδίας. Τώρα, αν το κοροϊδεύουν άλλοι, αυτό αφορά στη δουλειά που έχουν εκείνοι να κάνουν με τον εαυτό τους. Εγώ δεν τον κορόιδεψα τον ρόλο.
Στην οριογραμμή αυτού που σου περιγράφω, οι ισορροπίες είναι λεπτές. Το κάνω έως εκεί που δεν το αποδομώ, δεν το γελοιοποιώ, γιατί θα «τουμπάρει» τόσο μετά που δεν θα έχει την ουσία του.
- Ποια ατάκα των «Ορνίθων» μας πρέπει πιο πολύ φέτος;
Βρίθει ωραίων στίχων ο Αριστοφάνης στους «Όρνιθες». Αλλά θα σου διαλέξω το «πετάξαμε πολύ ψηλά, είδαμε πράγματα πολλά.. πράγματα νέα θαυμαστά». Στο ρήμα «πετάξαμε» κρύβεται η σύγχρονη ανάγκη μας να θέλουμε να ξεφύγουμε απ’ τα ζοφερά που βιώσαμε, να φύγουμε για νέα πράγματα που εμείς θα δημιουργούμε και θα ορίζουμε, καθώς επαναπροσδιοριζόμαστε μέσα τους.
- Πόσο νέες είναι οι «Όρνιθες» που ετοιμάζετε φέτος;
Κατ’ αρχήν δεν είναι ίδιες! Δεν μπορεί και δε θέλουμε να είναι πανομοιότυπες. Πέρσι κάναμε πολύ καλή δουλειά. Ότι δεν προλάβαμε να ολοκληρώσουμε, ότι δεν λειτούργησε και το βιώσαμε το αλλάζουμε φέτος. Θα δοκιμάσουμε και θα δοκιμαστούμε και σε νέα πράγματα. Ήδη το κάνουμε στις πρόβες μας. Αυτό που μας δήλωσε και ο Γιάννης ο Ρήγας ευθύς εξ’ αρχής είναι πως θα είναι ένα άλλο έργο. Στη γλώσσα του μάρκετινγκ θα σου έλεγα η νέα… βελτιωμένη σύνθεσή του.
- Άλλαξε και η διανομή κατ’ ένα μέρος...
Ούτως ή άλλως με την αλλαγή ατόμων αλλάζει και η χημεία, αφού η σύνθεση της ομάδας μορφοποιείται αλλιώς. Ότι πετύχαμε έως τώρα και το λέω με την εμπειρία του ηθοποιού που έχει υπάρξει σε πολλές καλοκαιρινές παραστάσεις, οφείλεται στην ομάδα που έχουμε. Είναι τόσο πολυπληθής ο θίασός μας κι όμως έχουμε απόλυτο σεβασμό ο ένας προς τον άλλον.
Ξέρουμε τα όρια, ξέρουμε την κατανόηση γιατί γνωρίζουμε την προσωπικότητα του συμπρωταγωνιστή μας. Ήταν κάτι μαγικό. Λες και είμασταν συνεννοούμενοι όλοι με μιας. Φυσικά θα μνημονεύσω εδώ τον σκηνοθέτη μας, γιατί αν η κεφαλή δεν έκανε τις εν λόγω επιλογές δεν ξέρω πόσο δεμένοι θα είμασταν. Κρατηθήκαμε σε συμπεριφορές και κώδικες που σου επιτρέπουν να είσαι δημιουργικός.
- Με το κλίμα στο καμαρίνι που μου περιγράφεις και βίωσα στην περιοδεία σας κι εγώ πέρσι το κοντράστ για τις συμπεριφορές αλαζονείας που είδαν τελευταία το φως της δημοσιότητας είναι τεράστιο…
Εμείς, έτσι κι αλλιώς, δεν ανήκουμε σε αυτή την κατηγορία. Είμαστε άλλης πάστας. Οι συμπεριφορές που ακούστηκαν ήταν αλαζονικές σε συγκεκριμένα περιβάλλοντα, σε τηλεοπτικούς επί το πλείστων χώρους, χώρους glam και celebrities.. Εδώ είμαστε μια οικογένεια θα τολμήσω να πω, σε ένα Κρατικό Οργανισμό με μόνο μέλημα να αναδείξουμε τα έργα, συγγραφείς και την τέχνη μας, ως εργάτες της και όχι ως φίρμες. Στη σχολή του κρατικού δεν είχαμε όνειρο ούτε μας δίδασκαν πώς να γίνουμε εξώφυλλα περιοδικού. Κανένας μας.
Υπάρχουν άλλες σχολές στην επικράτεια και στον κόσμο, που αναλώνονται στη μαθητεία του γίνομαι σταρ εν μια νυκτί.
- Η παράσταση φέρει την ιστορική αναφορά στον Κουν… αλήθεια θα ήθελες όπως ο σκηνοθέτης σου, να ήσουν «παιδί του»;
Βαρύ το φορτίο και δεν ξέρω αν θα το άντεχα. Ίσως σε κάποια άλλη εποχή και να μπορούσα να' μαι. Γνώρισα στο θέατρο και συνεργάστηκα με πολλούς συναδέρφους που βγήκαν απ’ τον Κουν. Πνευματικοί άνθρωποι όλοι τους με επιτυχημένες πορείες στο χώρο. Δε ξέρω αν θα μπορούσα να σηκώσω το φορτίο αυτό.
- Και η Επίδαυρος; Είναι «μέτωπο»;
Για μένα λειτουργεί ως θεραπευτήριο. Αυτό που συντελείται στην Αρχαία Επίδαυρο είναι πως ό,τι είσαι στο βγάζει. Έχει να κάνει πολύ με τη διάθεση που βρίσκεσαι και πας… Δεν το βλέπω ως αρένα, ή ένα τόπο ιερό κι ανυπέρβλητο. Την προσεγγίζω μάλλον ως ευκαιρία να γίνεις καλύτερος άνθρωπος. Όσες φορές κι αν πήγα και ευτύχησα να παίξω ήδη εννιά έως τώρα με αξιόλογες παραγωγές («Ελένη»-«Λυσιστράτη»-«Αντιγόνη» κτλ), έλυσα με έναν τρόπο θαρρείς μαγικό δικά μου ζητήματα. Είναι λοιπόν προσωπική δουλειά η Επίδαυρος.
- Ηθοποιός σημαίνει...
Ειλικρινά δεν ξέρω. Γιατί όταν κάνεις αυτή τη δουλειά ψάχνεις να ανακαλύψεις διαρκώς νέα πράγματα. Ζητούμενο είναι να βελτιωθείς βήμα - βήμα. Συχνά νομίζεις απλώς ότι κατάλαβες.
Στην ουσία ξαναξεκινάς δίχως να έχεις τίποτε στην κατοχή σου. Έχει εκκινήσεις ο ηθοποιός.
Πρέπει διαρκώς να αποδεικνύεις ποιος είσαι, να ξανασυστήνεσαι με αυτοβελτίωση.
Και θέλουν κουράγια οι επανεκκινήσεις για να μην σε φθείρουν και κουραστείς. Έφθασα τουλάχιστον πέντε φορές να πω «τα παρατάω, ως εδώ». Θες η κούραση, οι συνθήκες, οι άνθρωποι, θες όλα μαζί; Δεν ξέρω!
Φαντάζει και είναι με τόσες όμορφες στιγμές που σ’ αφήνει να γευτείς, από τις ωραιότερες δουλειές του κόσμου, όμως δεν έχει σταθερότητα. Σήμερα είσαι, αλλά σε δυο τρεις μήνες, δεν ξέρεις αν θα υπάρχεις. Σε κατατρώει λοιπόν η διαρκής αγωνία. Να μη ξέρεις τι σου ξημερώνει. Να μην μπορείς να προγραμματίσεις, ούτε οικονομική ταυτότητα σου παρέχει. Μπορεί να έχει τη γοητεία της εγρήγορσης που δε σου αφήνει δικαίωμα να μεγαλώσεις αυτό ποτέ, όμως πιάνω τον εαυτό μου να αποζητά ένα ωράριο γραφείου. Να πω 8:00-15:00 και μετά τέρμα. Όμως και πάλι… αν μου συνέβαινε… δεν ξέρω πως θα αντιδρούσα. Μάλλον αμάθητος ον θα δυσκολευόμουν στο πρόγραμμα…
- Από τα πουλιά που θα πετάξουν στο Δάσους στην Επίδαυρο κι αλλού, αν σε έβαζα να διαλέξεις ένα μονάχα, ποιο θα ήταν το αγαπημένο σου;
Λατρεύω τα χελιδόνια, τα αγαπώ τολμώ να πω. Γιατί είναι ταξιδιάρικα, δεν κουράζονται στις εναλλαγές, πάντα έχουν τρόπο να βρίσκουν τον προσανατολισμό τους. Κι ας μην βρίθουν χρωμάτων, πλην του άσπρου μαύρου. Ακριβώς στο δίπολο αυτό έγκειται η γοητεία τους. Παραπέμπουν στο μισό - μισό, στο καλό και το κακό, το γιγκ και γιαγκ… και εν τέλει συμβολίζουν την ίδια τη ζωή με τις δυο της όψεις. Με κάνουν να χαμογελώ όταν τα αντικρίζω, είτε σε συντεταγμένες πτήσεις, ή να ξαποσταίνουν στα καλώδια, ή να φτιάχνουν φωλιά. Έχουν φοβερή δύναμη τούτα τα πλάσματα.
Έτσι είμαστε και οι άνθρωποι. Πέφτουμε και σηκωνόμαστε, παίρνουμε ξανά τα πάνω μας και παλεύουμε να ορθοποδήσουμε. Χτίζουμε ένα σπιτικό, έρχεται ο αέρας το ξεριζώνει συθέμελα και εμείς εκεί… ξανά απ’ την αρχή το φτιάχνουμε.
Αν θες να στα παρομοιάσω με στίχο θα διαλέξω «Τρώες» και Καβάφη που λέει «Είν’ οι προσπάθειές μας, των συφοριασμένων.. είν’ οι προσπάθειές μας σαν των Τρώων. Κομμάτι κατορθώνουμε, κομμάτι παίρνουμε επάνω μας κι αρχίζουμε να‘χουμε θάρρος και καλές ελπίδες».
Σύνταξη - Επιμέλεια: Χρύσα Σάμου