Νατάσα Δαλιάκα: Τον ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΛΒΟ εγώ, τον ξανασυνάντησα με την παράσταση. Τον θυμάμαι απ’ το σχολείο. Μου είχε κάνει εντύπωση και τολμώ να πω ότι από τότε ακόμα τον αγαπούσα. Μου φαινόταν ότι έκρυβε στους στίχους του, φοβερή Ελευθερία. Με είχαν προσελκύσει η ακριβοδίκαια στάση του έναντι της Επανάστασης κι όλος ο Αγώνας του για δικαιοσύνη, συλλογικότητα, αρετή καθώς κι η ιδιότυπη γλώσσα που χρησιμοποιούσε. Ακόμη και τώρα με γοητεύει πως ενώ σε πρώτη ανάγνωση αναμετριέμαι με την αυστηρή του γλώσσα, ρέει σε δεύτερη ανάγνωση ένα πάθος απίστευτο. Λες και καλπάζει μέσα από την αυστηρή φόρμα δια της οποίας μας μιλά.
Είναι ιδεαλιστής, ρομαντικός ενδεχομένως, δίκαιος, τρυφερός και πολύ γοητευτικός. Νομίζω ότι ήταν και ως προσωπικότητα γοητευτικότατος. Όπως και ο Λόρδος Βύρωνας που έγραψε με ευαισθησία και την ίδια στιγμή βρέθηκε στην πρώτη γραμμή να πολεμά για τα ελληνικά δίκαια στο Μεσολόγγι έτσι κι ο Κάλβος, πολέμησε τους καρμπονάρους.
Ένα παράδειγμα ανθρώπου, έτσι θα τον χαρακτήριζα, που όσα λέει τα κάνει πράξη στη ζωή του. Ένας αγνός επαναστάτης με βαθιά αγάπη για τον άνθρωπο. Είναι ουμανιστής ο Κάλβος. Εικόνα του δεν υπάρχει για να οπτικοποιήσει κανείς τη μορφή του, ωστόσο, αυτό βοηθά να συντηρήσουμε τον μύθο του διαφορετικά και να μπορέσουμε να τον φανταστούμε όπως θέλουμε. Έτσι, παίρνει συμβολικές διαστάσεις. Είναι ένα σύμβολο που μπαίνει μπροστά για να καθοδηγήσει το έθνος. Όμως όταν μιλάμε για έθνος, με την πραγματική έννοια του όρου, και όχι με τον στείρο ακαδημαϊσμό. Είναι βαθιά η ανάγκη του για ομόνοια, κοινή γλώσσα και συλλογική ταυτότητα των Ελλήνων, που περιλαμβάνει την παράδοση, την αγάπη για την πατρίδα, την ιδέα για το όραμα της ελευθερίας που είναι κοινή ελπίδα κι όνειρο.
Για τον Κάλβο η αρετή, η ηθική, η ομόνοια, είναι έννοιες ταυτόσημες με την ωραιότητα, την ομορφιά και τη φύση, το κλίμα της Ελλάδος, της πατρίδας του που έχασε και διακαώς αναζητά. Γι’ αυτόν είναι ουσιαστικό και απτό ζητούμενο, είναι οι άνθρωποι που ζουν σ’ αυτό το χώμα κι έχουν από πάνω τους αυτόν τον ίδιο καταγάλανο ουρανό.
-Τον συναντάς υποθετικά κάπου σήμερα… Τι του ψελλίζεις; Ότι τον έχουμε πολύ ανάγκη και σήμερα! Στη σκοτεινή εποχή που διαβιούμε, κι έχουμε χάσει τη σύνδεσή μας με το υπερβατικό, έχουμε ανάγκη από κάποιον με όραμα και πίστη στον άνθρωπο.
-Τι αποκομίζω ερχόμενη να σας δω στην παράσταση; Αφύπνιση! Ο ποιητής έχει τη δύναμη να αναπτερώσει την ελπίδα που έχουμε απωλέσει. Ξυπνά κάποια πράγματα μέσα μας η παράσταση καθώς θέλει να δημιουργήσει αυτή την ανάταση, τη σύνδεση με το όμορφο, με το ιδανικό, το λυρικό, το ωραίο. Με μια μεγαλύτερη ιδέα απ’ ότι ζούμε καθημερινά, την εξύψωση του ανθρώπου.
-Υπάρχει ένα αγαπημένο σημείο στην ποίησή του που το κουβαλάς, που σε διατρέχει; «…Κι αν έπεσε ο πτερωθείς κι επνίγει θαλασσωμένος αφ’ υψηλά όμως έπεσεν και απέθανεν ελεύθερος».
Απ’ τα σχολικά έδρανα ακόμη την θυμάμαι την αναφορά και σύνδεση με τον Ίκαρο, που μ’ ανατριχιάζει να σκέφτομαι πως ακόμη κι αν τείνει να καεί απ’ τον πυρακτωμένο ήλιο, να λιώσουν τα φτερά του και να πέσει χάνοντας τη ζωή του, αξίζει, μιας και το πέταγμα του έδωσε το δικαίωμα να αγγίξει τον ήλιο!
Ο Κάλβος παρά το ότι αναγνωρίζει και στηλιτεύει την προδοσία, τον δόλο, την υποκρισία, αγαπά ουσιαστικά, αγαπά παρά τα ό,ποια ελαττώματα τον λαό του, και τον προτρέπει. Σήμερα έχουμε την τάση διαρκώς να κατηγορούμε, δίχως ωστόσο να έχουμε αντιπρόταση στα κακώς κείμενα. Μικρότητες, διχόνοια, κι άλλα τρωτά συμβαίνουν καθημερινά, υπάρχουν. Ωστόσο υπάρχει και κάτι όμορφο και υψηλό μέσα στον άνθρωπο που αν το αντιληφθεί και συμπορευτεί μαζί του θα φθάσει να αγγίξει το όνειρο, κι εντέλει θα αποκτήσει την πολυπόθητη ελευθερία.
ΑΓΕΛΑΣΤΟ ΤΕΚΝΟ ΠΟΛΥΤΕΚΝΟΥ ΘΕΑΣ. Ένας ύμνος του ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΛΒΟΥ σε σκηνοθεσία Κώστα Χαλκιά για τον ΑΓΩΝΑ και τους ΗΡΩΕΣ της ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ του 1821. Προσεχώς, διαδικτυακά, απ' την επίσημη ιστοσελίδα και του ΚΘΒΕ. Σύνταξη - Επιμέλεια: Χρύσα Σάμου