«Εμένα η θέση μου είναι το ταλάντευμα, ο ίλιγγος» Έτσι μας συστήνει την Περσεφόνη του Γιάννη Ρίτσου η Πολυξένη Σπυροπούλου.
Την ενσαρκώνει επί σκηνής ΚΘΒΕ (Μικρό Θέατρο Μονής Λαζαριστών) ενώ υπογράφει και τη σκηνοθεσία του έργου ΤΕΤΑΡΤΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ που επεξεργάστηκε δραματουργικά και σε λίγες μέρες θα το παρακολουθήσουμε από την επίσημη ιστοσελίδα του ΚΘΒΕ διαδικτυακά.
«Η Περσεφόνη εδώ δεν είναι αυτή που θυμόμαστε… Ο Γιάννης Ρίτσος ρισκάρει σε όλους τους δραματικούς μονολόγους να αποκαλύψει τη ψυχή πίσω απ’ τα προσωπεία. Άλλοτε χρησιμοποιεί στοιχεία του μύθου κι άλλες φορές αντιστρέφει το κατεστημένο στον κάθε ήρωα.
Η Περσεφόνη είναι αυτό: η απόλυτη αντιστροφή του κατεστημένου και στην ουσία η κατάργηση του κατεστημένου. Δηλαδή, γνωρίζουμε ή μάλλον θυμόμαστε την Περσεφόνη ως μια ρομαντική ύπαρξη που μαζεύει λουλουδάκια και κάποιος την αρπάζει, ενώ αυτή θα ήθελε να μείνει με τη μητέρα της. Στη συνέχεια, η μητέρα της την αναζητά και κανονίζει μια διαπραγμάτευση – συμφωνία με τον βασιλιά του Άδη, που θα λέει ότι θα μοιραζόμαστε την Περσεφόνη έξι μήνες εσύ έξι εγώ, ωσάν να ήταν ένα αντικείμενο ή κάποιο εμπόρευμα.
Κατά τη γνώμη μου ο Ρίτσος, σ’ αυτή τη Περσεφόνη, φωτίζει την απόλυτη προσωπική επιλογή και την απόλυτη ελευθερία της. Στην ουσία, η Περσεφόνη επιλέγει να βουτήξει σε έναν άλλο κόσμο, συμπεριφέρεται σαν την «Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων» που χάνεται μέσα στο λαγούμι κι ανακαλύπτει κι αποκαλύπτει έναν φαντασιακό κόσμο.
Σ’ αυτόν τον φαντασιακό κόσμο, δεν υπάρχουν στερεότυπα, δεν υπάρχουν ρόλοι, αυτό που υπάρχει είναι το σκοτάδι. Το σκοτάδι λοιπόν, όπως αναφέρει κι η ίδια, είναι μαύρο, στιλπνό, αναλλοίωτο, χωρίς αποχρώσεις…γλιτώνεις απ’ την προσπάθεια να διακρίνεις.
Η Περσεφόνη, αρνείται ολοκληρωτικά όλες τις διακρίσεις και όλα τα σαφή περιγράμματα. Βουτάει σε μία ρευστότητα στην ουσία στην εσωτερική ρευστότητά της, διεκδικεί τον έρωτα χωρίς καμία επίβλεψη, κόβει τον ομφάλιο λώρο από τη μάνα, καθώς επιλέγει να παραμείνει για πάντα σ’ αυτό το σκοτάδι. Στο σκοτάδι του δικού της έρωτα.
Είναι μια ωδή, στην ελεύθερη επιθυμία, και λειτουργεί και ως «μύστις» σε οτιδήποτε ο καθένας ποθεί. Εδώ στην συγκεκριμένη σύνθεση δραματουργικά η Περσεφόνη έχει και το ρόλο του ξεναγού: σε ένα από τα ταξίδια της ανάμεσα στους δύο κόσμους, προσκαλεί και τους υπόλοιπους ήρωες και τους εμφανίζει μέσα στο όνειρο των θεατών. Οπότε, λειτουργεί σαν διάδρομος, σαν σύνδεσμος, ως όχημα τελετουργικό που προσκαλεί τον κάθε ήρωα να αποκαλυφθεί. Ο χώρος ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι είναι το φυσικό περιβάλλον για την Περσεφόνη. Και όπως λέει και η ίδια «εμένα η θέση μου είναι ο ταλάντευμα, ο εξαίσιος ίλιγγος» Σύνταξη - Επιμέλεια: Χρύσα Σάμου