«Με την ασημένια κλωστή του φεγγαρόφωτου ο Ρίτσος δένει όλους τους ήρωες του κι'εμάς παρέα...»
Φιλοξενούμενη της δημοσιογράφου Δέσποινας Αυγερίδου στον FM 100 βρέθηκε προ ημερών η Πολυξένη Σπυροπούλου, που υπογράφει τη σκηνοθεσία της θεατρικής παράστασης «ΤΕΤΑΡΤΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ» του ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ, που αναμένεται σε λίγο καιρό να κάνει διαδικτυακή πρεμιέρα απ’ το ΚΘΒΕ.
Στη διάρκεια της ραδιοφωνικής τους συνάντησης, μεταξύ άλλων, μίλησε για τον ποιητή και το διαχρονικό του στίγμα, σκιαγράφησε τους ήρωες των μύθων του, τη συνθήκη της καραντίνας που ενδυνάμωσε τη θέληση των ανθρώπων του Κρατικού Θεάτρου για δημιουργία και σχολίασε την επικαιρότητα: «Ο Γιάννης Ρίτσος σήκωσε τον πόνο ολόκληρου του κόσμου για άλλη μια φορά, με τα λόγια του Αγαμέμνονα, για να γυρίσει και να μας πάρει όλους στην αγκαλιά του και να μας παρηγορήσει και να ξυπνήσει τη δύναμη μέσα μας πάλι. Τη δύναμη μέσα απ’ την απόλυτη αδυναμία. Αυτό αγαπώ περισσότερο απ’ όλα στον Γιάννη Ρίτσο. Ότι μέσα απ’ αυτή την αγάπη για την αδυναμία και στην πληγή, και τον πόνο, μέσα απ’ τα πολύ βαθιά του βιώματα, εξυμνεί και αγαπάει τον άνθρωπο. Με συγκινεί πάρα πολύ βαθιά αυτή η πίστη του στον άνθρωπο, παρά την προδοσία, παρά τα λάθη, παρά τις απογοητεύσεις, ναι, εξακολουθεί να αγαπά και να πιστεύει στον άνθρωπο. Και νομίζω πως έτσι, ενισχύει και τη δική μας παρόρμηση να συνεχίσουμε να κάνουμε τέχνη…»
Η «ΤΕΤΑΡΤΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ», είναι ένα πολυδιάστατο κείμενο. Είναι μάλλον, πάρα πολλά κείμενα μαζί. Είναι κείμενα που φυσικά έχουν την ποιητική χροιά του Ρίτσου όμως απ’ την άλλη, έχουν και μια γραφή ημερολογιακή. Είναι κι ένα παραλήρημα, είναι και μια εξομολόγηση, είναι κι ένα χρονικογράφημα, και μια κοινωνική κατακραυγή κι ένα καταγγέλλω και πολλά πράγματα μαζί. Εμένα με συγκλόνιζε χρόνια, ότι είχε πάρει αυτές τις μορφές του μύθου, (τυγχάνει να λατρεύω τις τραγωδίες και όλη τη μυθολογία, κι όχι μόνο την ελληνική), κι αυτό κάπως ενώνει τις σπουδές μου πάνω στη θεατρολογία και στο θέατρο και στην ανθρωπολογία μαζί, οπότε κι έχω μια εμμονή με τη μυθολογία και την ποίηση. Οπότε, βλέποντας όλες αυτές τις μορφές, είδα ότι ανάμεσα τους υπάρχει ένα νήμα… η ασημένια κλωστή του φεγγαρόφωτου. Δηλαδή, παρατήρησα ότι όλες αυτές οι μορφές, συνομιλούν κάτω απ’ το φως της σελήνης. Διαβάζοντας πάρα πολύ προσεκτικά, είδα ότι όλες αυτές οι μορφές είναι το ίδιο πρόσωπο. Αυτό που αναφέρει κι ο ίδιος ο ποιητής στη Χρυσόθεμη… «πόσα πρόσωπα όλα ξένα όλα δικά μου αγαπημένα, το δικό μου πρόσωπο». Όλα δηλαδή αυτά, είναι το ίδιο πρόσωπο, μέσα από πάρα πολλές στιγμές, μέσα από πάρα πολλά πρίσματα, σα να βλέπουμε τον εαυτό μας μέσα από ένα σπασμένο καθρέφτη, κάτω απ’ το φως της σελήνης.
-Διακρίνει κανείς την επαναληπτικότητα στην αναφορά του φεγγαριού καθώς και ατέλειωτα σκοτάδια διαβάζοντας τα κείμενα....
Αυτή ήταν κι η δραματουργική διαδρομή που ακολούθησα και τελικά κι η σκηνοθετική γραμμή. Ότι όλες αυτές οι μορφές του μύθου, έρχονται μια σεληνόφωτη νύχτα, στο όνειρο των θεατών, για να μας αφηγηθούν τελικά την αντιηρωική πλευρά τους, να λυτρωθούν απ’ την πληγή τους και μέσα απ’ αυτό να διεκδικήσουν την ελευθερία και για τους ίδιους και για εμάς… Όλα τελειώνουν όταν ξημερώνει, κι αφήνουν στους θνητούς, σε όλους εμάς δηλαδή, να συνεχίσουμε τη δική τους διαδρομή… κάπως έτσι δηλαδή διεκδικούμε μια κάθαρση όχι όμως μέσα απ’ τον από μηχανής θεό, αλλά μέσα απ’ τον δικό μας πόνο, τον ανθρώπινο πόνο. Δεν θα έρθει κανείς να μας σώσει.. Είμαστε θεοί, ο ένας για τον άλλον.
Ίσως στιγματιστεί αυτή η τόσο δύσκολη περίοδος της καραντίνας, και της πανδημίας, και με κάτι τόσο ιστορικά σημαντικό θα έλεγα, γιατί αυτή τη στιγμή μιλάμε για ένα κίνημα, έτσι ξεκίνησε, χωρίς να το ξέρει η Μπεκατώρου, ή ίσως και γνωρίζοντάς το, ξεκινάει ένα κίνημα που λέει «όχι άλλο», που λέει «φτάνει», που δικαιώνει απόλυτη αλληλεγγύη σε όλα τα θύματα, δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για κανέναν θύτη, καμία ανοχή σ’ οποιονδήποτε χώρο, και για οποιοδήποτε λόγο.
Είμαι πολύ περήφανη και πολύ συγκινημένη με όλες κι όλους αυτούς που έχουν μιλήσει. Είμαι απόλυτα αλληλέγγυα. Θεωρώ ότι είναι εξωφρενικά απαράδεκτα τα σχόλια του τύπου «γιατί τώρα», «γιατί στα social media», «γιατί στην τηλεόραση», γιατί αυτό, γιατί το άλλο… Είναι ανήθικο να ρωτάς «γιατί», αντί να αγκαλιάσεις και να σεβαστείς και να ταχθείς υπέρ σε όλους και όσους βρήκαν τη δύναμη και μιλάνε. Ταυτίζομαι απόλυτα με όλο αυτό που συμβαίνει και είμαι υπερήφανη και είμαι και θυμωμένη με όλα αυτά που φυσικά και τα γνωρίζαμε, και δεν αφορούν αποκλειστικά και μόνο στο χώρο της τέχνης… θα βγούνε πολλά και χαίρομαι πολύ γι’ αυτό… και δεν συγχωρώ, δεν πρόκειται να συγχωρεθεί κανένας από κανέναν. Το θέμα είναι να μην ξαναγίνει… Κανένα απ’ αυτά τα εγκλήματα, γιατί περί εγκλημάτων πρόκειται να μην επαναληφθούν. Και δεν είναι πράξεις που μπαίνουν σε ζυγαριά ούτε συμψηφίζονται με το ταλέντο .. τύπου «εσύ λίγο» «ο άλλος πιο πολύ»… Πρέπει, και το λέω έχοντας τώρα αυτό το φορτίο, να εμψυχώνω δηλαδή μια ομάδα και να την συντονίζω, και βλέπω πόσο ευάλωτοι κι ευαίσθητοι είναι οι συνάδερφοι μπροστά μου, και πόσο εκτίθενται, και πόσο πολύ με εμπιστεύονται, και λέω, είναι δυνατόν, όταν σου αποκαλύπτονται έτσι αυτά τα πλάσματα, αυτές οι ψυχές, να τα παραβιάσεις… ; Όχι! Είναι αδύνατον!
Η παράσταση «Η Τέταρτη Διάσταση» θα προβληθεί από την ιστοσελίδα του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, δωρεάν. Γραφτείτε στο newsletter μας να είστε οι πρώτοι που θα ενημερωθείτε για οτιδήποτε νεότερο.
Εγγραφή