Απονομή εύφημου μνείας κατά τη 12η διοργάνωση του Ευρωπαϊκού Βραβείου Θεάτρου. Το Ελεύθερο Θέατρο της Λευκορωσίας ιδρύθηκε το Μάρτιο του 2005, από το Λευκορώσο θεατρικό συγγραφέα και δημοσιογράφο Nikolai Khalezin και την παραγωγό Natalia Koliada. Το Μάιο του 2005, προστέθηκε στην ομάδα ο σκηνοθέτης Vladimir Scherban, που έχει ανεβάσει τις περισσότερες από τις παραστάσεις του Ελεύθερου Θεάτρου. Αυτή τη στιγμή, δέκα επαγγελματίες ηθοποιοί, ένας δραματολόγος, τέσσερις διοικητικοί υπεύθυνοι και δύο τεχνικοί βοηθοί αποτελούν το προσωπικό του θεάτρου: Denis Tarasenko, Pavel Rodak-Gorodnitski, Hanna Solomianskaia, Yana Rusakevich, Oleg Sidorchik, Marina Yurevich, Alexandr Gladki, Alexei Razmahov, Olga Shantsyna, Konstantin Steshik, Lavr Berjanin, Maryia Vavokhina, Oleg Shafranov, Yuri Vavokhin, Olga Tiashkevich, Irina Iaroshevich και Svetlana Sugako. Στο τρέχον πολιτικό σύστημα, το Ελεύθερο Θέατρο δεν είναι επισήμως αναγνωρισμένο, δεν έχει στέγη ή άλλες εγκαταστάσεις. Οι πρόβες και οι παραστάσεις (που είναι δωρεάν για το κοινό) πραγματοποιούνται, συνήθως, σε ιδιωτικά διαμερίσματα, που εξαιτίας της αστυνόμευσης και του κινδύνου δίωξης αλλάζουν συνεχώς. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι παραστάσεις δόθηκαν σε καφετέριες ή στην εξοχή, μέσα στο δάσος. Τα μέλη του θιάσου έχουν επανειλημμένα διωχθεί από τις αρχές, για τη συμμετοχή τους στις δραστηριότητες του θεάτρου, ενώ για τον ίδιο λόγο απολύθηκαν εξαιρουμένων δύο από τα κρατικά θέατρα. Από το Μάιο του 2005, το Ελεύθερο Θέατρο έχει πραγματοποιήσει δέκα παραγωγές, βασισμένες σε δεκαέξι έργα. Κατά τα δύο πρώτα χρόνια της λειτουργίας του περίπου πέντε χιλιάδες θεατές παρακολούθησαν τις παραστάσεις του στη Λευκορωσία και περισσότεροι από τέσσερις χιλιάδες στο εξωτερικό. Τα τελευταία δύο χρόνια, έχει δώσει παραστάσεις σε έντεκα χώρες: Μ. Βρετανία, ΗΠΑ, Γερμανία, Σουηδία, Φινλανδία, Βέλγιο, Γαλλία, Πολωνία, Ρωσία, Λιθουανία, Λετονία. Η πρώτη παράσταση σε περιοδεία δόθηκε το Νοέμβριο του 2005 στο Νέο Θέατρο της Ρίγας του Alvis Hermanis. Ανάμεσα στους υποστηρικτές του Ελεύθερου Θεάτρου συγκαταλέγονται εξέχουσες προσωπικότητες της διεθνούς θεατρικής σκηνής και του δημόσιου βίου, όπως οι Vaclav Havel, Mick Jagger, Arthur Kopit, Harold Pinter, Mark Ravenhill και Tom Stoppard. Τον Απρίλιο του 2007, το Ελεύθερο Θέατρο έγινε ισότιμο μέλος της Ευρωπαϊκής Θεατρικής Σύμβασης και το Μάιο του 2007, μέλος του διεθνούς δικτύου Trans European Halls. Το Μάιο του 2007, παρέλαβε ειδική τιμητική διάκριση και την πρόσκληση να εμφανιστεί στην τελετή του Ευρωπαϊκού Βραβείου Θεάτρου (Premio Europa) για το 2008. Το Δεκέμβριο του 2007, του απονεμήθηκε το Βραβείο της Γαλλικής Δημοκρατίας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Ήταν η πρώτη φορά που αυτό το Βραβείο δόθηκε σε πολιτιστικό οργανισμό. Η δραστηριότητα του Ελεύθερου Θεάτρου ελκύει και άλλους εκπροσώπους της αντιστασιακής διανόησης σε πολλά πεδία όπως η ανεξάρτητη μουσική, η τέχνη, η φωτογραφία και ο κινηματογράφος, και οι περιοδείες του, συχνά, συνοδεύονται από συναυλίες και εκθέσεις. Εδώ και τρία χρόνια, διοργανώνει τον ετήσιο Διεθνή Διαγωνισμό Σύγχρονου Δράματος. Στην τελευταία διοργάνωση πήραν μέρος 272 έργα 192 συγγραφέων από δεκαέξι χώρες. Μάλιστα, ο Sir Tom Stoppard καθιέρωσε το Βραβείο για την Καλύτερη Πρώτη Παρουσίαση, ειδικά για αυτό το γεγονός. Από το Μάιο του 2007, ο Christian Benedetti παραχωρεί στο Ελεύθερο Θέατρο, για ένα μήνα το χρόνο, το Θέατρο-Στούντιό του, στην Άλφορτβιλ. Οι δραστηριότητες του Ελεύθερου Θεάτρου έχουν καλυφθεί εκτενώς από τα μεγαλύτερα διεθνή μέσα ενημέρωσης, ενώ έχουν γυριστεί και τρία ντοκιμαντέρ, από βρετανικά, ιρλανδικά και γερμανικά κινηματογραφικά συνεργεία. Πληροφορίες για τη δράση του θεάτρου μπορεί να βρει κανείς στον επίσημο, τρίγλωσσο (ρωσικά, γαλλικά, αγγλικά) δικτυακό τόπο του www.dramaturg.org./ Φωτογραφία: Oleg Sidorchic