Συντελεστές

Δημοσιογράφος και θεατρικός συγγραφέας, ο δημιουργός του κωμειδυλλίου. Γιος του εκδότη Ανδρέα Κορομηλά, σπούδασε φιλολογία στη Λειψία και πολύ νέος ανέλαβε τη διεύθυνση της εκδοτικής επιχείρησης του πατέρα του. Επιδόθηκε παράλληλα στη δημοσιογραφία και το θέατρο. Ή Εφημερίς, που ο Κορομηλάς ίδρυσε το 1873 (και διηύθυνε ως το 1885), ήταν η πρώτη αθηναϊκή καθημερινή εφημερίδα που άνοιξε τις στήλες της στα θέματα της κοινωνικής και πνευματικής ζωής. Όι πρωτοβουλίες του Κορομηλά στους τομείς των εκδόσεων, του τύπου και του θεάτρου ανταποκρίνονταν στο αίτημα του αστικού εκσυγχρονισμού της δημόσιας ζωής, που ωρίμαζε γύρω στο 1880.

Ο Κορομηλάς άρχισε να γράφει θέατρο από τις αρχές της δεκαετίας του 1870. Δύο κωμωδίες του παίχτηκαν το 1874 από γαλλικό θίασο που περιόδευε στην πρωτεύουσα και την ίδια χρονιά τυπώθηκαν ελληνικά στην Αθήνα και γαλλικά στο Παρίσι: το μονόπρακτο Φίλου Εντολή (Une mission) και το δίπρακτο Έρως αντέρως (A chacun son tour). Αμέσως μετά εκδόθηκαν οι τρίπρακτες κωμωδίες Ο κύριος Κουκάκης και ο υιός του (1874), Ο υιός του οψοπώλου (1875) και ορισμένα μονόπρακτα. Την πρώτη του επιτυχία στη σκηνή του δραματικού θεάτρου ο Κορομηλάς σημείωσε με το δράμα Παγκάστη που έπαιξε ο θίασος Δ. Ταβουλάρη το 1878. Ό ίδιος θίασος ανέβασε και τα έργα Ακτίς εν σκότει (1879) και Ανακρέων (1880). Άλλα δραματικά του έργα που συγγενεύουν με την επικρατέστερη τότε στην ελληνική παραγωγή αρχαΐζουσα τεχνοτροπία (Κάμμα 1885, Κλυτία 1886, Ευρυμέδη 1888) δεν είχαν επιτυχία.

Ή ανανεωτική συμβολή του συγγραφέα πραγματώθηκε στο είδος της κωμωδίας κυρίως. Συνεχίζοντας τον δρόμο που άνοιξε ο Άγγελος Βλάχος, ο Κορομηλάς ανέπτυξε μεγαλύτερη ευρηματικότητα και πιο ώριμη θεατρική τεχνική σε ευρύτερη ποικιλία έργων. Το ηθογραφικό στοιχείο αναδείχνεται πολύ πρώιμα στις κωμωδίες Η σύζυγος του Μισέ-Ζανή (1875), Έφαγες βλίττα (1875), που με τους λαϊκούς χαρακτήρες και την ιδιωματική γλώσσα ορισμένων προσώπων προετοιμάζουν το κωμειδύλλιο. Με εύθυμες ή σατυρικές αποχρώσεις αποδίδονται θέματα κοινωνι- κών ή οικογενειακών σχέσεων, ανθρώπινες αδυναμίες ή τυπικές ελληνικές νοοτροπίες στα έργα Η κυρία Βεράντη (1886), Ο μίτος της Αριάδνης (1882) και στο πιο πετυχημένο μονόπρακτο της σειράς αυτής, Ο θάνατος του Περικλέους (1884).

Όι περισσότερες κωμωδίες του Κορομηλά στηρίζονται στην τεχνική της κωμωδίας παρεξηγήσεων και παίχτηκαν σε ερασιτεχνικές παραστάσεις σε σπίτια, καθώς και στη σκηνή του αυλικού θεάτρου, στο παλάτι του Γεωργίου Α ́. Ό ίδιος ο συγγραφέας ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα στην περιοχή του ερασιτεχνικού θεάτρου παίρνοντας μέρος ως σκηνοθέτης και ηθοποιός στις εκδηλώσεις αυτές.

Ή διάδοση της ελαφράς «κωμωδίας μετ’ ασμάτων», η στροφή προς την ηθογραφία στη δεκαετία του 1880, αλλά και η προετοιμασία που είχε κάνει με τα κείμενά του ο ίδιος ο Κορομηλάς οδήγησαν φυσιολογικά στο κωμειδύλλιο. Μετέτρεψε το μονόπρακτο Η πέτρα του σκανδάλου που ετοίμαζε για την ερασιτεχνική σκηνή (σε συνεργασία με τον Δ. Κόκκο για τα τραγούδια), σε τρίπρακτο με τίτλο Η τύχη της Μαρούλας και το εμπιστεύτηκε στον θίασο Μέναδρο. Ή παράσταση (Σεπτέμβριος 1889) σημείωσε μεγάλη επιτυχία και άνοιξε τον δρόμο για την καθιέρωση του είδους του κωμειδυλλίου στην αθηναϊκή σκηνή για αρκετά χρόνια.

Μια άλλη τάση της ελληνικής ηθογραφίας, η στροφή προς τη ζωή και τα αγνά ήθη του λαού της υπαίθρου, βρήκε στο θέατρο την έκφρασή της –αλλά με αρκετή δόση εξιδανίκευσης και απλοποίησης– πάλι χάρη στην πρωτοβουλία του Κορομηλά με το δραματικό ειδύλλιο Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας (θίασος Μένανδρος, Κωνσταντινούπολη, 1891, Αθήνα, 1892). Το είδος αυτό, που βρήκε μεγάλη απήχηση στο λαϊκό κοινό, εγκαινίασε ένα ολόκληρο κεφάλαιο στην ελληνική θεατρική πρακτική.

Με τη δραστηριότητά του, την αρθρογραφία και τις παρεμβάσεις του ο Κορομηλάς προώθησε την ιδέα δημιουργίας εθνικής σκηνής, που εν μέρει πραγματοποιήθηκε, λίγα χρόνια μετά τον πρόωρο θάνατο του συγγραφέα, με την ίδρυση του Βασιλικού Θεάτρου (1901-8).